Opłakiwanie Chrystusa z Czarnego Potoku jest dziełem anonimowym. Nie znamy autora tego obrazu. Dzieło datowane jest na rok około 1450. W związku z tym przedstawia ono styl gotycki.
W 1932 roku odnaleziono dzieło i obecnie jest w depozycie Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie, a kopia w ołtarzu polowym w Czarnym Potoku przez Marka Niedojadło.
Obraz przedstawia scenę zdjęcia z Krzyża Jezusa. Postacie, które zostały przedstawione są w strojach XV – wiecznych. Sugeruje to nakrycie głowy żony Kleofasa (postać stojąca za Maryją), strój Józefa (mężczyzna po lewej stronie obrazu). Dzięki temu zabiegowi ludzie wtedy żyjący mogli łatwiej utożsamić się z postaciami na obrazie. Dzieło zostało wykonane techniką tempery na desce. Jest to technika, w której stosuje się najstarszy rodzaj farby emulsyjnej i barwników organicznych .Osoby na obrazie ułożone są na dwóch prostych poziomych liniach – kompozycja horyzontalna. Jedynie ciało Chrystusa jest delikatnie pod ukosem, co dodaje odrobiny dynamizmu w dziele. Kolorystyka obrazu jest bogata. Na złoto- pomarańczowo- żółtym tle widnieją postacie. Ubrania mężczyzn są w kolorach czerwieni i brązów. Natomiast kobiety mają suknie w odcieniach zieleni, granatu i szarości. Najjaśniejsza jest postać Jezusa na obrazie. Światło pada na osoby od przodu. Na dole obrazu możemy zauważyć na zielonym tle różnego rodzaju rośliny. Szaty wszystkich osób są namalowane według stylu gotyckiego, czyli tak jakby były z papieru, a nie materiału. Wszystkie postacie mają wyraźne kontury. Nasz wzrok jest głównie kierowany na postać Jezusa, który jest najjaśniejszą osobą na obrazie. Leży Ona na rekach swej Matki Maryi. Na głowie otoczonej aureolą zauważamy w ciemnobrązowych włosach koronę cierniową. Na Jego ciele nie zauważamy śladów męki, jedynie na nogach i głowie są rany. Nigdzie nie jest obecna krew. Ciało Jezusa jest nagie, ma On na sobie tylko przepaskę. Głowa Jego opada delikatnie na dół. Tors podtrzymuje Mu Matka na swoich kolanach. Prawą rękę ma położoną na brzuchu, natomiast lewą całuje Maria Salome matka Jakuba i Jana Ewangelistów. Nogi Chrystusa spoczywają na kolanach Marii Magdaleny.
Maryja Matka Chrystusa wpatruje się w Niego bez akcentu bólu. Zauważamy u niej raczej kontemplację niż żal po utracie syna. Zegna się ona ze swym dzieckiem trzymając Go na swoich kolanach. Jej wzrok jest utkwiony na twarzy Jezusa. Jest Ona najciemniejszą postacią na obrazie – jako jedyna ubrana w granatowo-czarną szatę. Głowę ma otoczoną aureolą i owiniętą białym welonem. Po prawej stronie Maryi widzimy klęczącą kobietę w zielonej szacie. Jest to Maria Salome matka apostołów Jakuba i Jana. Całuje ona lewą rękę Jezusa dziękując za to, że jej synowie zostali uczniami Chrystusa. Kobieta w szarej szacie po prawej stronie obrazu to Maria Magdalena. Trzyma ona na swoich kolanach nogi Jezusa. Jako jedyna nie jest zwrócona w Jego stronę, lecz w przeciwną. Prawdopodobnie wymawia swoje grzechy i opłakuje je. Wskazuje na to jej ręka, którą ociera łzę z oka. Po lewej stronie obrazu stoi Józef z Arymatei. Podarował on Jezusowi swój grobowiec. To on udał się do Piłata z prośbą o wydanie ciała. Jest ubrany w czerwono-białą.
Kolejna postać to Maria żona Kleofasa. Ubrana jest w zieloną szatę i biały welon. Jest t siostra Maryi. Ociera łzę z oka. Stoi za matka Jezusa dając jej oparcie w tej trudnej chwili. Obok niej w czerwonej szacie stoi stoi Jan - umiłowany uczeń, który jako jedyny był przy ukrzyżowaniu. Ma on złożone ręce. Prawdopodobnie adoruje ciało swojego Mistrza. Po prawej stronie obrazu stoi Nikodem. Był o n Faryzeuszem, lecz wkrótce stał się uczniem Jezusa. To on pomógł Józefowi pochować ciało Pana. Zakupił mirrę i wonności potrzebne do pochówku. W ręce trzyma zwój papieru lub wonności, które są potrzebne do złożenia ciała. Jest ubrany w brązową szatę oddalony najbardziej ze wszystkich od ciała Jezusa. Wszystkie postacie pogrążone są w żalu i bólu (prócz Jezusa i Jego Matki). Również wokół głów wszystkich postaci są aureole symbolizujące ich świętość. Z tyłu widzimy krzyż i drabinę, które są w centrum obrazu. U góry dwie litery RI – jest to prawdopodobnie część napisu INRI, który brzmi IESUS NAZARENUS REX IUDAEORUM = JEZUS NAZAREJCZYK KRÓL ŻYDOWSKI. Możemy tak przypuszczać, ponieważ lewa strona krzyża jest zamazana i dostrzegamy tylko dwie ostatnie litery. Na dole obrazu widzimy na zielonym tle różnego rodzaju rosliny, które służyły do leczenia i uśmierzania bólu.
Współcześnie dzieło niestety jest mało znane i nie cieszy się popularnością we wsi Czarny Potok. Obraz jest efektem sądeckiej szkoły z wyraźnymi cechami dominującymi w tamtej okolicy. Jego związki z najlepszymi wzorami sztuki europejskiej są zrozumiałe, gdyż Sądecczyzna leżała koło dróg handlowych i dyplomatycznych, prowadzących do wielkiego świata. Polacy wykazywali zawsze wielką wrażliwość na obce wartości artystyczne, które potrafili kolejno adoptować do własnych potrzeb duchowych i funkcjonalnych.
Autor: Maria Stachoń
